چراکنگره آمریکا با ایران کنارآمد؟

 :اگرچه برخی از سناتورها به تلاششان برای ارائه طرح ایران عاری ازسلاح هسته ای و جلب نظرنمایندگان سنا ادامه می دهند اما خبرها حاکی ازآن است که فضای غالب برکنگره پس از موافقت ایران وگروه 5+1 برای آغاز برنامه اقدام مشترک در20ژانویه تاحدودزیادی تغییرپیدا کرده و بررسی این طرح ازدستورکارخارج شده است. 

البته هری ریدز رهبراکثریت سنا پیش از اعلام اجرایی شدن توافقنامه ژنو3 اعلام کرده بود که بسته تحریمی جدید دردستور کار کنگره قرارنداشته ودیگراولویت ندارد،اما بااین حال کارشناسان سیاسی احتمال ارائه این طرح در کنگره و تصویب دورازذهن نمی دیدند. 

رابرت منندز و مارک کراک ازطراحان و حامیان اصلی این بسته تحریمی، عزم خود را جزم کرده اند که نظر مساعد نمایندگان سنا را برای امضا این توافقنامه بدست آورده و اعلام کردند که ایران به علت حضور تحریم ها پای میز مذاکره نشسته واعمال تحریم های جدید می تواند موضع آمریکا را در مذاکرات آینده بالا ببرد وایران را نرم ترکند. 

البته این تلاش ها بی نتیجه نبود 59 یا به قولی 77 نفرازنمایندگان موافقت ضمنی خود را با محتوای این بسته تحریمی اعلام کرده و خواستار بررسی این بسته تحریمی درزمان نزدیک شدند. درواکنش به این اقدامات کنگره و کارشکنی های صورت گرفته برای اجرایی شدن توافقنامه ژنو3،کاخ سفید نیزتلاش کرد که نمایندگان سنا رااز تصمیم خود منصرف کند،ضمن اینکه اوباما صراحتااعلام کرد درصورت رای مثبت اعضای کنگره به این طرح آن را وتو خواهد کرد،درواقع رییس جمهورآمریکا موضع خود را به خوبی مشخص کرد.

اوباما 16سناتورهم حزبی خودرا(دموکرات)را به جلسه ای دعوت کردتا نظراین افراد را جلب کرده و اطمینان خاطرایجاد کندکه امضای توافقنامه ژنو 3 نه تنها موقعیت آمریکا را تغییرنداده بلکه موجب مهار ایران هسته ای می شود. این درحالی است که درصورت تصویب این طرح با 2/3 آرا یا 67 نفردیگراوباما دیگرنمی توانست آن را وتو کند.

 اگرچه تلاش مقامات کاخ سفید و به ویژه اوباما و جان کری درعدم بررسی طرح ایران عاری از سلاح هسته ای بسارموثربود اماعوامل دیگری نیزدرایجاد فضای کنونی کنگره موثربودند: 

1-توافق ایران و 5+1 برای اجرای برنامه اقدام مشترک. دراین شرایط تصویب طرح ازسوی سناتورها هم سخت بود و هم اینکه با اجرایی شدن توافقنامه، تصویب بسته تحریمی جدید لطمه بزرگی به اعتبارسیاسی ایالات متحده وارد می کرد.

 2- نگرانی مقامات آمریکایی(کنگره وکاخ سفید) ازافزایش معادلات اقتصادی اروپاوایران:با امضای توافقنامه ژنو3رفت و آمد هئیت های تجاری اروپایی به ایران گسترش پیدا کرد به گونه ای که آمریکا به افزایش معاملات اقتصادی آلمان با ایران اعتراض کرد، اعمال بسته تحریمی جدید موجب منزوی تر شدن ایالات متحده آمریکا و ازدست دادن بازارروبه توسعه ایران می شد ضمن اینکه اروپا می توانست از موقعیت به وجود آمده درجهت ارتقای منافع خود استفاده کند.

این دوعامل درحال حاضر به عنوان مهمترین علل توقف بررسی طرح ایران عاری از سلاح هسته ای مطرح می شوند ضمن اینکه نیاز آمریکا به همکاری ایران درمنطقه خاورمیانه، کمک ایران به ایالات متحده برای مبارزه با تروریسم، بحران سوریه و...نیز درزمره عواملی هستند که آمریکا را وادار به اجرایی شدن توافقنامه و دوری ازتصویب بسته تحریمی جدید می کنند.

گفتنی است اعضای کنگره که تا پیش از توافق برای شروع اجرایی شدن توافقنامه تلاش می کردند که طرح ایران عاری از سلاح هسته ای را به تصویب برسانند پس از توافق ایران و 5+1 تلاش کرده که تا حدی از موضع خود کناره گیری کرده و بپذیرند که افزایش تحریم ها در حال حاضر تاثیری برروند مذاکرات وارتقای موضع آمریکانداشته ،ضمن اینکه لغو توافقنامه ژنو3به افزایش تنش ایران وآمریکاو بستن راه دیپلماسی و حتی اعلان جنگ میان تهران و واشنگتن ختم می شود.